Το Πειραματικό Σχολείο του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης



Το Πειραματικό Σχολείο του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης πρωτολειτούργησε το 1934-35 με πρώτο Επόπτη του Σχολείου τον μεγάλο Έλληνα παιδαγωγό Αλέξανδρο Δελμούζο και Διευθυντή του τον επίσης σπουδαίο Έλληνα επιστήμονα Βασίλειο Τατάκη. Από τότε πέρασαν και άφησαν ανεξίτηλο το πέρασμά τους μεγάλοι δάσκαλοι και πνευματικοί άνθρωποι. Ο Γιώργος Θέμελης, ο Ιωάννης Ξηροτύρης, ο Πολύκλειτος Ρέγκος, ο Σαράντος Παυλέας, ο Κωνσταντίνος Μπότσογλου, ο Νίκος Παραλής είναι μόνο μερικές περιπτώσεις σημαντικών πνευματικών ανθρώπων.
Το Πειραματικό Σχολείο είχε την τύχη να στεγαστεί σε οίκημα που σχεδιάστηκε με τη φροντίδα και την αισθητική του μεγάλου αρχιτέκτονα Δημήτρη Πικιώνη, οίκημα που ακόμη και σήμερα αποτελεί κόσμημα για την Πόλη μας.
Σήμερα το Πειραματικό Σχολείο, όντας πλέον και Πρότυπο, αναζητεί έναν νέο δρόμο που αποτελεί όμως συνέχεια της σπουδαίας του παράδοσης.

Σάββατο 27 Απριλίου 2013

Λογοτεχνικές αναγνώσεις. Κείμενα της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Θεωρητικής Κατεύθυνσης

Διαβάζοντας Λογοτεχνία: Λογοτεχνικό αναλόγιο της Θεωρητικής Κατεύθυνσης της Γ Λυκείου

    Μπορεί ένα εξεταζόμενο μάθημα στις Πανελλαδικές Εξετάσεις να μας ταξιδέψει σε χώρους μαγικούς και ονειρεμένους; Φαίνεται ότι μπορεί...
     Την Παρασκευή, 26 Απριλίου 2013, την τελευταία ημέρα πριν τις Διακοπές του Πάσχα και δεκαεννέα ημέρες προτού αρχίσουν οι Πανελλαδικές Εξετάσεις (οι υποψήφιοι μετρούν τις ημέρες), τέσσερις μαθήτριες της Θεωρητικής Κατεύθυνσης της Γ Λυκείου "κατέφυγαν" σ᾽έναν "ιερό" χώρο του Σχολείου μας, στη Βιβλιοθήκη, όπου και διάβασαν τα αγαπημένα τους αποσπάσματα από τα κείμενα της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας. Πρόκειται για "Κείμενα που μας βασάνισαν, αλλά και μας μάγεψαν κατά τη διάρκεια της χρονιάς", όπως επισημαίνουν χαρακτηριστικά οι ίδιες. 

     Διάβασαν αποσπάσματα από τα παρακάτω κείμενα:
Γιώργη Παυλόπουλου, Τα αντικλείδια
Νίκου Εγγονόπουλου, Ποίηση 1949
Μανόλη Αναγνωστάκη, Στον Νίκο Ε...
Γιώργου Ιωάννου, Στου Κεμάλ το σπίτι
Γιώργου Ιωάννου, Μες στους προσφυγικούς συνοικισμούς
Κων/νου Καβάφη, Μελαγχολία του Ιάσωνος Κλεάνδρου ποιητού εν Κομμαγηνή· 595 μ.Χ. 
Γεωργίου Βιζυηνού, Το αμάρτημα της μητρός μου
Μαρίας Πολυδούρη, Μόνο γιατί μ´αγάπησες
Δ. Σολωμός, Κρητικός
Αλεξάνδρου Παπαδιαμάντης, Όνειρο στο κύμα


   Κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης ακούγεται μουσική από το cd της Ελένης Καραΐνδρου Concert in Athens.


Δείτε το βιντεάκι που γυρίσαμε στη Βιβλιοθήκη του Σχολείου μας. Τα κείμενα της Λογοτεχνίας διαβάζουν οι μαθήτριες της Θεωρητικής Κατεύθυνσης: Μπάτου Αδαμαντία, Φάρρα Αγάπη, Ναθαναηλίδου Ειρήνη, Τσολακίδου Χρυσάνθη.




Το εξώφυλλο του βιβλίου του μαθητή.

To εξώφυλλο του cd Concert in Athens με μουσική της Ελένης Καραΐνδρου από τη συναυλία που έδωσε στο Μέγαρο Μουσικής της Αθήνας.


http://ecm.mikri-arktos.gr/disc/ecmconcert_in_athens/

Δευτέρα 15 Απριλίου 2013

Ο Μέγας Αλέξανδρος στη ζωγραφική. Έργα ζωγραφικής με θέμα τον Αλέξανδρο

Εικόνες του Μεγάλου Αλεξάνδρου στη ζωγραφική

    Ο Αλέξανδρος ο Γ´ ο Μακεδών (356π.Χ.-323π.Χ.) υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους στρατηγούς και ηγεμόνες του αρχαίου ελληνικού κόσμου και της παγκόσμιας ιστορίας. Διαδέχθηκε τον πατέρα του, έναν επίσης διακεκριμένο ηγεμόνα, τον Φίλιππο Β´, και πραγματοποίησε αυτό που εκείνος είχε οραματισθεί και σχεδιάσει: μία νικηφόρα πανελλήνια εκστρατεία εναντίον της άλλοτε κραταιάς Περσικής Αυτοκρατορίας. Ο Αλέξανδρος, ο βασιλεύς των Μακεδόνων, ως στρατηγός αυτοκράτωρ της πανελλήνιας συμμαχίας (πλην των Λακεδαιμονίων) έγινε κύριος της Περσικής Αυτοκρατορίας και έφθασε από την Πέλλα της Μακεδονίας ως τη βορειοδυτική Ινδία, το σημερινό Αφγανιστάν και Πακιστάν, ενώ τιμήθηκε ως διάδοχος των Φαραώ στην Αίγυπτο. Σε ηλικία 33 χρονών κατάφερε να εξουσιάσει το μεγαλύτερο τμήμα του τότε γνωστού αρχαίου κόσμου, αλλά δεν μπόρεσε να κυριαρχήσει στο θάνατο. Κέρδισε όμως την αιώνια μνήμη στην ιστορία. Μυθοποιήθηκε ίσως όσο καμία άλλη ιστορική προσωπικότητα της αρχαιότητας, ενώ η ζωή και το έργο του έγιναν θρύλος. Διάφοροι λαοί, από τις χώρες των οποίων πέρασε ή πλησίασε με το στρατό του, προσπάθησαν να οικειοποιηθούν την ιστορική κληρονομιά του και να παρουσιαστούν ως συνεχιστές μίας παράδοσης που φθάνει ως τον ίδιο ή τους απογόνους του.
   Η μορφή του Μεγάλου Αλεξάνδρου και οι ηρωικές ή οι ιδιωτικές στιγμές που διέσωσε η παράδοση αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης για πολλούς και διάφορους καλλιτέχνες, οι οποίοι δημιούργησαν ποικίλες και πολυάριθμες εικαστικές αναπαραστάσεις. Σας παρουσιάζω κάποια από τα πραγματικά πάμπολλα έργα ζωγραφικής της δυτικής τέχνης που προβάλλουν "εικόνες" από τον Μ. Αλέξανδρο και το θρυλικό βίο του. Εικόνες που έχουν εντυπωθεί στο φαντασιακό της παγκόσμιας συλλογικής συνείδησης.

Τοιχογραφία του Μ. Αλεξάνδρου. Από το δωμάτιο του Φαύνου στην Πομπηία. 100 μ.Χ.

Ραφαήλ, Ο Μέγας Αλέξανδρος. 1509-1510. Τοιχογραφία από Αίθουσα στο Βατικανό. Ρώμη. 

Il. Sodoma, Ο γάμος του Μ. Αλεξάνδρου με τη Ρωξάνη. 1517. Βίλα Φαρνεζίνα. Ρώμη.

Albrecht Altdorfer, H μάχη του Μ. Αλεξάνδρου στην Ισσό. 1529. Alte Pinakothek (Παλαιά Πινακοθήκη). Μόναχο.

P. Veronese, H οικογένεια του Δαρείου μπροστά στον Μ. Αλέξανδρο. 1565-1570. Εθνική Πινακοθήκη. Λονδίνο.

  Η παράδοση διέσωσε για τον Αλέξανδρο την "εικόνα" όχι μόνο ενός ηρωικού, γενναίου, ακαταμάχητου στρατηγού πολεμιστή, αλλά και ενός μεγαλόψυχου ηγεμόνα που έδειξε συμπόνια απέναντι στους ηττημένους ηγεμόνες και τα συγγενικά τους πρόσωπα.

J. Brueghel o Πρεσβύτερος, Η μάχη στην Ισσό. 1602. Λούβρο.

   Η μάχη στην Ισσό, όπου ο Αλέξανδρος νίκησε για δεύτερη φορά το στρατό του Πέρση βασιλιά Δαρείου, έχει απεικονισθεί πολλές φορές.

Ch. Le Brun, Η οικογένεια του Δαρείου μπροστά στον Αλέξανδρο. 1660. Βερσαλίες.

Ch. Le Brun, Η είσοδος του Μ. Αλεξάνδρου στη Βαβυλώνα. 1664. Λούβρο.

G. Battista Tiepolo, O Mέγας Αλέξανδρος και η Καμπάσπη στο εργαστήριο του Απελλή. 1740. Μουσείο Π. Γκετύ.


Σύμφωνα με τον Πλίνιο, ο Μέγας Αλέξανδρος ζήτησε από τον Απελλή να φιλοτεχνήσει ένα πορτρέτο της παλλακίδας Καμπάσπης και εκείνος την ερωτεύτηκε. Ο πίνακας εντυπωσίασε τόσο τον Αλέξανδρο ώστε αργότερα την παραχώρησε ως δώρο στο ζωγράφο.

Fr. Fontebasso, Η οικογένεια του Δαρείου μπροστά στον Μ. Αλέξανδρο. 1750. Μουσείο Τέχνης του Ντάλας.

R. Hubert, Ο Μέγας Αλέξανδρος στον τάφο του Αχιλλέα. 1754. Λούβρο.

Ο Αλέξανδρος, λέγεται, ότι θαύμαζε τον ομηρικό ήρωα Αχιλλέα και είχε μεγαλώσει διαβάζοντας πολλές φορές τα ομηρικά έπη.

P.A. Rotari, O Mέγας Αλέξανδρος και η Ρωξάνη. 1756. Μουσείο Ερμιτάζ. Πετρούπολη.

G. Battista Tiepolo, O Μέγας Αλέξανδρος και ο Διογένης. 1770. Μουσείο Ερμιτάζ. 
Πετρούπολη.

Giuseppe Cades, Ο Μ. Αλέξανδρος αρνείται να πάρει νερό. 1792. Μουσείο Ερμιτάζ. Πετρούπολη.

Eug. Delacroix, O M. Aλέξανδρος και τα ομηρικά έπη. Βιβλιοθήκη του Palais Bourbon.

Θεόφιλος Χατζημιχαήλ (1868-1934), Ο Μέγας Αλέξανδρος.

Νίκος Εγγονόπουλος, Ο Μέγας Αλέξανδρος και ο Παύλος Μελάς.

Νίκος Εγγονόπουλος, Φιλίππου Αλέξανδρος και οι Έλληνες πλην Λακεδαιμονίων.

Δευτέρα 8 Απριλίου 2013

Παγκόσμια ημέρα ποίησης (21 Μαρτίου): απαγγελία ποιημάτων με θέμα τον Έρωτα


Διαβάζοντας ποιήματα για τον Έρωτα

Την Πέμπτη, 21 Μαρτίου, μαθήτριες του Τμήματος της Θεωρητικής Κατεύθυνσης του Σχολείου μας, υπό την καθοδήγηση της φιλολόγου Αγγελοπούλου Άννας, συμμετείχαν με απαγγελία ποιημάτων, στο Ποιητικό Αφιέρωμα για τον Έρωτα, που διοργάνωσε ο Δήμος Θεσσαλονίκης στην Αίθουσα Εκδηλώσεων της Κεντρικής Βιβλιοθήκης με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης (21 Μαρτίου).   

Επιλέξαμε να διαβάσουμε ποιήματα δύο ποιητών, του Μανόλη Αναγνωστάκη και του Γιώργου Θέμελη, που συνδέονται με την ιστορία του Σχολείου μας, αφού ο πρώτος αποφοίτησε από το Πειραματικό το 1942, ενώ ο δεύτερος ήταν ο πρώτος φιλόλογος του Σχολείου. 

Ο ποιητής Γιώργος Θέμελης (1900-1976) ήταν ο πρώτος φιλόλογος του Πειραματικού Σχολείου του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Υπηρέτησε στο Σχολείο από την αρχή της ίδρυσής του, το 1934, έως το 1949.

Φωτογραφία των Αποφοίτων του Πειραματικού Σχολείου του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης του έτους 1942 μαζί με τους καθηγητές τους. Στην τρίτη σειρά, στέκεται όρθιος, τρίτος από δεξιά, ο Μανόλης Αναγνωστάκης.

Ο Μανόλης Αναγνωστάκης (1920-2005), ένας από τους σημαντικότερους ποιητές της Α Μεταπολεμικής Γενιάς, αποφοίτησε από το Πειραματικό Σχολείο του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης το 1942.

Στο Ποιητικό Αφιέρωμα διάβασαν ποιήματα οι παρακάτω μαθήτριες του Τμήματος Θεωρητικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου: Δήμητρα-Κυβέλη Μπαρμπούδη (To σκάκι του Μανόλη Αναγνωστάκη), Νεφέλη Ράφτη (Τα πράγματα που σε καθρέφτισαν του Γιώργου Θέμελη), Ελπίδα Γαλατά και Ναθαναηλίδου Ειρήνη (Άφησε να κοιτάξω του Γιώργου Θέμελη).

Η Δήμητρα διαβάζει το ποίημα του Αναγνωστάκη, Το σκάκι.

Μανόλη Αναγνωστάκη Τὸ σκάκι

Ἔλα νὰ παίξουμε...

Θὰ σοῦ χαρίσω τὴ βασίλισσά μου

Ἦταν γιὰ μένα μιὰ φορὰ ἡ ἀγαπημένη

Τώρα δὲν ἔχω πιὰ ἀγαπημένη

Θὰ σοῦ χαρίσω τοὺς πύργους μου

Τώρα πιὰ δὲν πυροβολῶ τοὺς φίλους μου

Ἔχουν πεθάνει ἀπὸ καιρὸ

πρὶν ἀπὸ μένα

Ὅλα, ὅλα καὶ τ᾿ ἄλογά μου θὰ στὰ δώσω

Ὅλα, ὅλα καὶ τ᾿ ἄλογά μου θὰ στὰ δώσω

Μονάχα ἐτοῦτο τὸν τρελό μου θὰ κρατήσω

ποὺ ξέρει μόνο σ᾿ ἕνα χρῶμα νὰ πηγαίνει

δρασκελώντας τὴν μίαν ἄκρη ὡς τὴν ἄλλη

γελώντας μπρὸς στὶς τόσες πανοπλίες σου

μπαίνοντας μέσα στὶς γραμμές σου
ξαφνικὰ
ἀναστατώνοντας τὶς στέρεες παρατάξεις
Ἔλα νὰ παίξουμε...

Ὁ βασιλιὰς αὐτὸς δὲν ἤτανε ποτὲ δικός μου

Κι ὕστερα τόσους στρατιῶτες τί τοὺς θέλω!

Τραβᾶνε μπρὸς σκυφτοὶ δίχως κἂν ὄνειρα

Ὅλα, ὅλα, καὶ τ᾿ ἄλογά μου θὰ στὰ δώσω

Ὅλα, ὅλα, καὶ τ᾿ ἄλογά μου θὰ στὰ δώσω

Μονάχα ἐτοῦτο τὸν τρελό μου θὰ κρατήσω

ποὺ ξέρει μόνο σ᾿ ἕνα χρῶμα νὰ πηγαίνει

δρασκελώντας τὴν μίαν ἄκρη ὡς τὴν ἄλλη

γελώντας μπρὸς στὶς τόσες πανοπλίες σου

μπαίνοντας μέσα στὶς γραμμές σου ξαφνικὰ

ἀναστατώνοντας τὶς στέρεες παρατάξεις

Ἔλα νὰ παίξουμε...
                                                       Κι αὐτὴ δὲν ἔχει τέλος ἡ παρτίδα...

Η Νεφέλη διαβάζει το ποίημα του Γιώργου Θέμελη, Τα πράγματα που σε καθρέφτισαν.
Γιώργος Θέμελης, Ta πράγματα που σε καθρέφτισαν
Να πιάσω να μαζέψω ένα-ένα
Όλα τα πράγματα που σε καθρέφτισαν.

Να τα φυλάξω σπίτι μου να τάχω.

Να τα κρεμώ στους τοίχους, να τ᾽αγγίζω,
Μήπως σ᾽αγγίξω, μήπως και σε δω,
Σα μια σκιά πεσμένη απάνω τους.

Τα πράγματα δεν έχουν οίκτο.

Σκεπάζονται μαύρη θλίψη και στέκουν
Αμίλητα, αδιάφορα, ακαθρέφτιστα.

Είναι από ύλη, ύλη πυκνή,
Ύλη τυφλή, σκοτάδι, άγρια σιωπή.

Να βάλω μια τρανή φωτιά και να τα κάψω.
Η Ειρήνη και η Ελπίδα διαβάζουν το ποίημα του Γιώργου Θέμελη, Άφησε να κοιτάξω

Γιώργος Θέμελης, Άφησε να κοιτάξω

Άφησε να κοιτάξω το πρόσωπό σου
Στην ήρεμη αστροφεγγιά που κοιμούνται οι άνεμοι
Στους βράχους στα νερά στις όχθες που αναπνέουν
Στην ήρεμη αστροφεγγιά περπατεί ένας ήσκιος
Γνώριμος ήσκιος τον βλέπουνε τ᾽άστρα μονάχα
Και τα όνειρα που δοκίμασαν ομορφιά και τρόμο
Δεν ακούς τα φτερά που διπλώνουν τη λησμονιά τους
Το κύμα πεθαίνει στα πόδια μας μετρώντας
Τους αιώνες της θάλασσας της καρδιάς μας τους χτύπους
Τα πλοία δεν κινούνται κρεμάστηκαν στο βλέμμα σου
Τα μάτια περιμένουν τον ήλιο σου για ν᾽ανοίξουν
Τα δροσερά τους πέταλλα από φως και θλίψη
Κυνηγώ τη σκιά σου ανάμεσα στα σχήματα
Αναζητώ το χέρι σου από άστρο σε άστρο
Άφησε να κοιτάξω το πρόσωπό σου
Σαν το φεγγάρι που κοιτάζεται στον ύπνο ενός παιδιού

Εγώ κ᾽εσύ-πολύ μακριά μέσα στη νύχτα-
Σκοτεινοί είμαστε σα δυό παράθυρα της πυκνής βροχής
Εικόνες θαμπές από χλωμούς φεγγίτες και σκοτάδι
Σε ποια γωνιά ποια μάτια θα μας φωτίσουν
Πόσα φεγγάρια θα σταθούν και θα μετρήσουν τη νοσταλγία τους
Στην ασημένια σκόνη που πεθαίνοντας θα τινάξουν οι μνήμες
Δε μας μένει παρά η βοή το ποίημα που μας κράζει
Μέσα στον κίνδυνο που σκορπάει η θάλασσα στην καρδιά των βράχων
Κάτω απ᾽τα χέρια που έσμιξαν τη μακρινή τους λἀμψη
Κάτω απ᾽τα χέρια τα σπαθιά που φυλάγουν το θάνατο.

Κυριακή 7 Απριλίου 2013

Ποιήματα για την αγάπη: ένα ποίημα του μαθητή Γρηγόρη Σαμαρά

Είναι ένα ποίημα του μαθητή του Α2 Λυκείου, Γρηγόρη Σαμαρά, με θέμα την αγάπη.

Κοντά σου

Αν εσύ είσαι η θάλασσα
Θα ήθελα να είμαι ναυτικός
Αν εσύ είσαι αστέρι
Θα ήθελα να είμαι ο ουρανός
Αν εσύ είσαι το σύμπαν
Θα ήθελα να είμαι η Γη
Αν εσύ είσαι Ουράνιο Τόξο
Θα ήθελα να είμαι η βροχή
Για να βρίσκομαι πάντα
κοντά σου!
J. Atkinson Grimshaw, Ερωτευμένοι στο δάσος υπό το σεληνόφως. 1873. Ιδιωτική Συλλογή.

D. Gabriel Rossetti, Η Αγάπη του Δάντη. 1860. Tate Britain. Λονδίνο.

http://www.artrenewal.org/pages/artwork.php?artworkid=37833
http://www.tate.org.uk/art/artworks/rossetti-dantis-amor-n03532