Κείμενα μαθητών: Ιστορίες για ολοκληρωτικά καθεστώτα

Με αφορμή το μονόπρακτο  Ο σπιούνος από το έργο του Μπέρτολτ Μπρεχτ Τρόμος και αθλιότητα του Τρίτου Ράιχ (περιλαμβάνει 24 μονόπρακτα-σκηνές με επεισόδια από την καθημερινότητα της Ναζιστικής Γερμανίας) που μελετήσαμε με το Γ1 Λυκείου στο μάθημα της Λογοτεχνίας Γενικής Παιδείας, ζήτησα από τις μαθήτριες και τους μαθητές μου να γράψουν στην τάξη μία σύντομη ιστορία πρωτοπρόσωπης αφήγησης με θέμα Μία ημέρα σε μια χώρα με ολοκληρωτικό-διδακτορικό καθεστώς.

   Σας παρουσιάζω την ιστορία που επινόησε η μαθήτρια του Γ1 Λυκείου Μαρία Βαχαρολίδου. Ακούμε τη "φωνή" ενός εκπαιδευτικού να περιγράφει μία ημέρα του υπό συνθήκες δικτατορικού καθεστώτος και να προσπαθεί να εξηγήσει με τη λογική το παράλογο.

Ignat Bednarik (1882-1963), Νεαρός άνδρας που διαβάζει.  

Μία ημέρα σε μια χώρα με ολοκληρωτικό καθεστώς

Άλλη μια πολύ δύσκολη μέρα φτάνει στο τέλος της. Κάθε μέρα τα πράγματα γίνονται όλο και χειρότερα. Σήμερα συνέλαβαν τρία άτομα απ´τη γειτονιά μας για “απαράδεκτη συμπεριφορά ενάντια στην ευημερία και την τάξη του κράτους”. O ένας από αυτούς, φίλος και συνάδελφός μου έκανε την εγκληματική πράξη να έχει στην κατοχή του και να διαβάζει βιβλία, “αντικαθεστωτικά”, λένε.

Κι έτσι ξαφνικά, σήμερα το πρωί είδα από το παράθυρό μου δύο αστυνομικούς να χτυπάνε δυνατά την πόρτα του σπιτιού του και να τον βγάζουν μετά από λίγο έξω, τραβώντας τον βίαια απ´τα μπράτσα. Θυμάμαι καθαρά την όψη του προσώπου του, καθώς κοίταξε στιγμιαία προς το παράθυρό μου. Ήταν χλωμός κι είχε ένα βλέμμα ιδιαίτερο…Περίμενα να δω ένα βλέμμα απελπισμένο, που να ζητάει βοήθεια. Ωστόσο, το βλέμμα αυτό είχε μια σιγουριά, μια δύναμη, που δεν μπορούσα να καταλάβω από πού προερχόταν.

Έτσι, σαστισμένος καθώς ήμουν, ξεκίνησα για να πάω στη δουλειά. Έφθασα, λοιπόν, στο σχολείο κι όταν μπήκα στο γραφείο των καθηγητών, βρήκα όλους μου τους συναδέλφους σε τρομερή αναστάτωση. Δεν ήταν μόνο οι γείτονές μου που είχαν συλληφθεί. Είχαν γίνει δεκάδες συλλήψεις σήμερα το πρωί. Άλλοι διάβαζαν αντικαθεστωτικά βιβλία, άλλοι μοίραζαν προκηρύξεις, άλλοι διέδιδαν ανατρεπτικές ιδέες, άλλοι συμμετείχαν σε κρυφές οργανώσεις και γενικότερα όλοι σκέφτονταν και δρούσαν με διαφορετικό τρόπο από αυτόν που “έπρεπε”.

Το κουδούνι χτύπησε για μάθημα και κάποιος έπρεπε να αντικαταστήσει τον Πέτρο. Κι αυτός ο κάποιος ήμουν εγώ. Όταν μπήκα στην τάξη, τα παιδιά με κοίταξαν σαστισμένα και μετά από λίγο…είχαν καταλάβει κι αυτά. Το μάθημα κύλησε ομαλά, αλλά ήταν αρκετά αμήχανο κι οι ώρες περνούσαν αργά και βασανιστικά. Όλοι ήταν σιωπηλοί και προβληματισμένοι, καθηγητές και μαθητές.

Τελικά, οι ώρες πέρασαν και γύρισα σπίτι μου. Τσίμπησα κάτι και στη συνέχεια κάθισα στο γραφείο μου να ετοιμάσω μια εργασία που ήθελα να δώσω στα παιδιά. Όμως, το μυαλό μου ήταν πολύ φορτωμένο, όλα βρίσκονταν σε σύγχυση και δεν μπορούσα να σκεφθώ καθόλου καθαρά. Άφησα, λοιπόν, όλα μου τα χαρτιά και πήγα να ξαπλώσω λιγάκι για να ηρεμήσω, αλλά ύπνος δεν μ᾽έπιανε.

Κάθομαι, λοιπόν, με τις ώρες, κοιτάω το ταβάνι και σκέφτομαι…προσπαθώ να καταλάβω…Αλλά τίποτα δε φαίνεται πλέον λογικό…

Μαρία Βαχαρολίδου

Για το έργο του Ρουμάνου ζωγράφου Ignat Bednarik, 

βλ.  http://en.wikipedia.org/wiki/Ignat_Bednarik
       http://www.bednarik.non-profit.nl/