Κείμενα μαθητών: Ιστορίες για ολοκληρωτικά καθεστώτα

    Με αφορμή το μονόπρακτο  Ο σπιούνος από το έργο του Μπέρτολτ Μπρεχτ Τρόμος και αθλιότητα του Τρίτου Ράιχ (περιλαμβάνει 24 μονόπρακτα-σκηνές με επεισόδια από την καθημερινότητα της Ναζιστικής Γερμανίας) που μελετήσαμε με το Γ1 Λυκείου στο μάθημα της Λογοτεχνίας Γενικής Παιδείας, ζήτησα από τις μαθήτριες και τους μαθητές μου να γράψουν στην τάξη μία σύντομη ιστορία πρωτοπρόσωπης αφήγησης με θέμα Μία ημέρα σε μια χώρα με ολοκληρωτικό-διδακτορικό καθεστώς.

   Σας παρουσιάζω την ιστορία που επινόησε η μαθήτρια του Γ1 Λυκείου Δήμητρα Κυβέλη Μπαρμπούδη. Καυστικότητα, ειρωνεία και σαρκασμός από την πρωτοπρόσωπη "φωνή" ενός αφηγητή σε απόγνωση...

Μία ημέρα σε μια χώρα με ολοκληρωτικό καθεστώς

O ήλιος δεν φαίνεται. Ένα παχύ στρώμα από σύννεφα με χωρίζει από αυτόν, εμένα και όλη την ανθρώπινη πλάση. Οι άνθρωποι δεν μπορούν να φτάσουν τον ήλιο, όχι πια, τα σύννεφα τους σταματούν· μαύρα, μουντά σύννεφα, μονότονοι αχνοί κρύβουν το φως.

Τα παράθυρα του λεωφορείου είναι καθαρά, όπως όλα γύρω μου, εκτός ίσως από τον κόσμο. Αυτός είναι βρώμικος, αλλά η βρωμιά του δε φαίνεται, δεν είναι γλίτσα σ᾽ένα καθαρό παράθυρο, ούτε αποφορά ανθρώπινων σωμάτων, ιδρωμένων, κολλημένων μέσα σ᾽ένα λεωφορείο.

Αυτή η πάστρα με ανατριχιάζει. Σα να βρίσκομαι σε νοσοκομείο. Μοιάζει απόκοσμη, έξω από την ορθή λειτουργία των πραγμάτων, σημάδι της κατάστασης μέσα στην οποία ζω. Μου στερούν το δικαίωμα να διαμαρτυρηθώ, μαζεύουν όλη τη βρωμιά, κάθε σκουπίδι. Δεν μπορώ πια να βρίσω τους ανθρώπους για τη γουρουνιά που δείχνουν, πετώντας κάτω ένα σκουπίδι. Δεν υπάρχει ούτε ένα σκουπίδι!

Τα πάντα είναι τέλεια, ούτε μια λακούβα στο δρόμο, ούτε μια αιτία για εκνευρισμό. Πόσο μου τη δίνει αυτή η κατάσταση! Δεν θέλω να σκέφτομαι τον προορισμό μου, δεν θέλω να τον φτάσω. Παλιά χαιρόμουν, έπαιρνα το τραίνο για να φτάσω πιο γρήγορα. Τώρα προσπαθώ να το αναβάλω για όση περισσότερη ώρα μπορώ.

Το λεωφορείο είναι μια καλή λύση. Μα δεν είναι μόνιμη. Κάθομαι πίσω, στην τελευταία θέση, για να βλέπω όσους ανεβαίνουν κι όσους κατεβαίνουν σαν ελεγκτής. Τους κοιτάω έντονα, το καταλαβαίνουν μα δεν γυρνούν να με κοιτάξουν. Μόνο κάθονται ήσυχα, φαινομενικά, στις μικρές καθαρές τους θέσεις και μου σκάνε, κάποιοι, ένα μικρό σφιγμένο χαμόγελο. Ψεύτικο, βέβαια, γιατί μοιάζω με ελεγκτής και με τους ελεγκτές πρέπει να τα έχεις καλά για να επιβιώσεις· να συρθείς στα πόδια τους, να τα φιλήσεις, να σηκωθείς αν σε διατάξουν και να σταθείς προσοχή. Τι εκνευριστικά μικρά χαμόγελα! Αυτοί οι άνθρωποι με εκνευρίζουν περισσότερο από τους άλλους, γιατί αφήνονται. Αν δεν χαμογελούσαν, θα διαμαρτύρονταν βουβά, αλλά θα διαμαρτύρονταν. Θα έλεγαν από μέσα τους: “Όχι, κύριε ελεγκτά, δεν θα σου χαμογελάσω, δεν θα σου δώσω την ψυχή μου”.

Eδώ είναι η στάση μου. Μεγαλεπίβολο το όνομα, βαρύ το παρελθόν που κουβαλά αυτό το πλαστικό παγκάκι. Αλλά σ´αυτή τη χώρα ακόμη και τα παγκάκια πρέπει να είναι πατριωτικά, παρ´ότι ούτε πατριωτισμός ξέρουν τι είναι, ούτε έθνος, ούτε άνθρωπος… και φυσικά τα παγκάκια δεν είναι τα μόνα που δεν γνωρίζουν και δεν είναι αυτά το μεγάλο μου πρόβλημα. Δεν το πιστεύω ότι πηγαίνω, ότι βάζω τα πόδια μου, το ένα πίσω από το άλλο, οικειοθελώς, για να πάω εκεί!

Μα, ω να, το μεγάλο του έθνους σχολείο!

Δήμητρα Κυβέλη Μπαρμπούδη

Frida Kahlo, Το λεωφορείο. 1929. Ιδιωτική Συλλογή. Πόλη του Μεξικού.