Η καθημερινή ζωή στην αρχαία Ελλάδα: αρχαία ελληνικά αγγεία

Αρχαία ελληνικά αγγεία καθημερινής χρήσης: οικιακά σκεύη της αρχαίας κουζίνας

    Σας παρουσιάζω μία επιλογή από το εικονιστικό υλικό που αξιοποιήσαμε στη διδασκαλία μας στην τάξη στο μάθημα της αρχαίας ελληνικής ιστορίας της Α Γυμνασίου. Είναι τα πιο συνηθισμένα είδη αρχαίων ελληνικών αγγείων καθημερινής χρήσης, κυρίως σκεύη της κουζίνας.
   Το υλικό αυτό χρησιμοποιήσαμε την προηγούμενη σχολική χρονιά, κατά την πραγματοποίηση της διαθεματικής δραστηριότητας με θέμα Στην αρχαία ελληνική κουζίνα: διδάσκοντας, μαγειρεύοντας και τρώγοντας μία αρχαία ελληνική συνταγή. Βλ. http://piramatikoneiroland.blogspot.gr/2012/05/blog-post_18.html

Κρατήρας (κρατέω-κρατῶ): μεγάλο αγγείο στο οποίο ανακάτευαν το κρασί με το νερό.

Αττικός γεωμετρικός κρατήρας (750-735 π. Χ.) Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Αθήνας.

κωδωνόσχημος κρατήρας κλασικής περιόδου (440-430 π.Χ.) Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Αθήνας.

Αμφορέας (αμφι+φέρω): μεγάλο αγγείο για την αποθήκευση οίνου, λαδιού και μικρών καρπών. Είχε δύο λαβές. Για την αποθήκευση λαδιού, δημητριακών και καρπών χρησιμοποιούσαν και ένα μεγάλο αγγείο χωρίς ιδιαίτερη διακόσμηση που λεγόταν πίθος (πιθάρι). Επίσης για την αποθήκευση οίνου χρησιμοποιούσαν ένα μεγάλο αγγείο με στενή βάση που φάρδαινε προς τα πάνω. Λεγόταν στάμνος (στάμνα).

Αμφορέας γεωμετρικής περιόδου (850-800 π. Χ.). Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Αθήνας.

Αμφορέας ελληνιστικής περιόδου (γύρω στα 350 π. Χ.). Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Αθήνας.

Υδρία (ὔδωρ=νερό): Αγγείο για την αποθήκευση και μεταφορά νερού. Είχε συνήθως τρεις λαβές. Δύο για τη μεταφορά και η τρίτη για το σερβίρισμα. Χρησιμοποιήθηκε επίσης ως κάλπη ψηφοφορίας και ως τεφροδόχος.

Αττική ερυθρόμορφη υδρία κλασικής περιόδου (440-430 π. Χ.). Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Αθήνας.

Ακόμα μία υδρία κλασικής εποχής (420-410 π. Χ.). Βρεττανικό Μουσείο.

Οινοχόη (οἶνος+χέω=κρασί+χύνω): αγγείο για την έκχυση κρασιού (κανάτα κρασιού).

Οινοχόη. Γύρω στα 670 π.X. Eθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.

Πελίκη: αγγείο αποθήκευσης, παραλλαγή του αμφορέα. Πρωτοεμφανίστηκε γύρω στα 520 π.Χ. με την αττική τεχνική. Η ονομασία πελίκη έχει δοθεί από τους αρχαιολόγους. Στη αρχαιότητα είχε διάφορες ονομασίες, όπως κύλιξ ή λεκανίς. 

Αττική ερυθρόμορφη πελίκη. 470 π. Χ. Eθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.

Λήκυθος: μακρόστενο κομψό αγγείο στο οποίο αποθήκευαν κυρίως αρωματικά έλαια για τις γυναίκες και τους αθλητές.

Λευκή λήκυθος. 410-400 π. Χ. Eθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.

Πινάκιο: είδος πιάτου για φαγητό.

 Πινάκιο. Γύρω στα 600 π.Χ. Bρεττανικό Μουσείο.

Πινάκιο. 7ος αι π.Χ. Αρχαιολογικό Μουσείο Θάσου.

Πινάκιο με απεικόνιση τριών ιχθύων. Τα ψάρια ήταν βασικό στοιχείο διατροφής των αρχαίων Ελλήνων. 350-325 π. Χ. Μουσείο Λούβρο.

Ακόμα ένα αρχαίο ελληνικό πινάκιο.

Αρχαίο ελληνικό κύπελο. 550-540 π.Χ. Μουσείο Λούβρο.

κύλιξ (η κύλικας), κύπελλο, σκύφος ή κοτήλη, κάνθαρος: ήταν αγγεία πόσης, δηλαδή είδη ποτηριών. Ένα από τα πιο δημοφιλή ποτήρια ήταν  η κύλιξ. Χρησιμοποιόταν κυρίως στα συμπόσια και πολλές φορές οι οικοδεσπότες τα παράγγελναν από τους κεραμείς και τους αγγειογράφους με συγκεκριμένες παραστάσεις. Η διάδοσή της ξεπέρασε τα ελληνικά σύνορα κι ήταν ένα από τα προϊόντα που εξάγονταν και σ' άλλους λαούς.

Αττική ερυθρόμορφη κύλιξ. 500-490 π. X. Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.

Αρχαία ελληνική κύλιξ. Τέλη 1ου αι π.Χ-αρχές 1ου αι μ.Χ.. Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.

Αρχαία ελληνική σκύφος ή κοτήλη. 550-540 π.Χ. Μουσείο Λούβρο.

πυξίς (η πυξίδα): αρχαίο αγγείο όπου αποθήκευαν καλλυντικά (π.χ. πούδρα). Η ονομασία πυξίς είναι μάλλον των ρωμαϊκών χρόνων. Η αρχαία ονομασία είναι πιθανόν κηλυχνίς.

Αρχαία ελληνική πυξίς. 470-460 π.Χ. Μουσείο Λούβρο.

Αρύβαλλος (ο): οι αράβυλλοι ήταν φιαλίδια για αρωματικά έλαια. Θεωρούνται από τα κομψοτεχνήματα της αρχαίας ελληνικής μικροτεχνίας και ήταν αγγεία πολυτελείας.

Αρχαίος ελληνικός αρύβαλλος. Γύρω στα 640 π. Χ. Βρεττανικό Μουσείο.

Αρύβαλλοι.

Γυναίκα που ψήνει ψωμί. 500-475 π.Χ. Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.

Αρχαίο ελληνικό τηγάνι. Βρεττανικό Μουσείο.

Τα είδη των κυριότερων αρχαίων ελληνικών αγγείων.

http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/AR/ar.ag/aggeia.htm (για τις παραλλαγές και τους διάφορους τύπους των αρχαίων ελληνικών αγγείων).

                             http://www.namuseum.gr/collections/vases/index-gr.html

                          http://en.wikipedia.org/wiki/Pottery_of_ancient_Greece

http://ancienthistory.about.com/od/greekart/ig/Greek-Pottery/

http://www.britishmuseum.org/research/search_the_collection_database/search_object_details.aspx?objectid=399476&partid=1&searchText=macmillan&fromDate=700&fromADBC=bc&toDate=600&toADBC=bc&numpages=10&orig=%2Fresearch%2Fsearch_the_collection_database.aspx&

http://www.schoolsliaison.org.uk/kids/greecepot.htm

http://www.ancientgreece.co.uk/menu.html